De EU onderhandelt momenteel over nieuwe regels voor de zadenmarkt. Het voorstel dat sinds juni op tafel ligt, vormt een ernstige bedreiging voor de vrije uitwisseling van zaden en heropleving van de diversiteit van onze gewassen. Onder andere de administratieve verplichtingen worden zo groot dat kleinschalige zaadinitiatieven er nauwelijks aan kunnen voldoen. Dat gaat ook ten koste van de diversiteit.
Tal van organisaties vragen om een andere aanpak. In Vlaanderen roepen onder meer Voedsel Anders-leden BioForum, Vitale Rassen en Velt hun achterban op om hun stem te laten horen door de petitie te tekenen. De zadenwetgeving mag de inzet van deze en andere internationale organisaties voor genetische diversiteit niet afremmen, maar moet ze juist ondersteunen. Een nieuwe zadenregelgeving moet de basis zijn van een duurzaam en veerkrachtig landbouwsysteem en het fundament vormen van een gevarieerd en lokaal verweven voedselsysteem.
De organisaties vatten hun eisen in enkele punten samen:
- Europa moet het behoud en het duurzaam gebruik van lokaal aangepaste gewasdiversiteit de hoogste prioriteit geven
Volgens de Verenigde Naties zijn we al 75% van onze gewasdiversiteit in de landbouw verloren. We zullen de resterende diversiteit moeten beschermen en gebruiken om onze voedselproductie aan te passen aan extremere weersomstandigheden en nieuwe plagen en ziekten.
- Boeren en tuinders hebben het recht om hun eigen zaden te oogsten, gebruiken, ruilen en verkopen.
Dit recht is vastgelegd in artikel 19 van de Verklaring van de Verenigde Naties over de rechten van boeren en andere mensen die in rurale gebieden werken (UNDROP), evenals in artikel 9 van het Internationaal Verdrag inzake plant-genetische hulpbronnen voor voedsel en landbouw, en is bindend voor de Europese Unie en haar lidstaten.
- De handel van heterogene en lokaal aangepaste variëteiten door regionale zaadproducenten moet worden bevorderd.
Regels die zijn ontworpen om de industriële zaadproductie te reguleren mag men niet toepassen op de kleinschalige teelt en verkoop van lokale variëteiten. In het licht van de klimaat- en biodiversiteitscrisis moeten we de productie van zaden diversifiëren en onze afhankelijkheid van industriële zaadbronnen niet verder vergroten.
- Nieuwe, goedgekeurde rassen mogen niet afhankelijk zijn van pesticiden of kunstmest.
We moeten inzetten op landbouwsystemen die de mens hoogwaardig voeden, maar ook ons milieu en klimaat beschermen. Daarom hebben we zaden nodig die het goed doen onder biologische, agro-ecologische en/of teeltomstandigheden met weinig input.
