De afgelopen zomers hebben we het allemaal aan den lijve ervaren: ons land vergeelt en verdort, waterlopen verdwijnen, verschroeiende bosbranden en dan weer overstromingen zorgen wereldwijd voor menselijke en materiële catastrofes. Deze klimaatcrisis heeft niet alleen gevolgen voor de natuur, ze ondermijnt ook de bestaansmiddelen van de landbouwers en brengen het voedselsysteem in gevaar waar met zijn allen van afhankelijk zijn.
Al voor deze crisis stond wereldwijd het recht op duurzame en gezonde voeding onder druk. In 2021 kampten 193 miljoen mensen in 53 landen met acute voedselonzekerheid. Ook in België zien we dat te veel huishoudens geen gezonde voeding kunnen betalen: de vraag bij de Voedselbanken steeg in 2022 met 15 procent, 204.000 mensen per maand vragen om hulp. Dit is een nooit eerder geziene stijging (bron).
Het is een neerwaartse spiraal: de klimaatverandering zorgt voor verlies van biodiversiteit, waardoor landbouwgronden minder weerbaar zijn voor andere gevolgen van de klimaatverandering
Het huidige model werkt niet voor de consument, voor de boer, en al zeker niet voor de natuur: de uitstoot van schadelijke broeikasgassen stijgt, terwijl planten, dieren en insecten verdwijnen. Dat is ook voor ons mensen nefast: een gezonde biodiversiteit beschermt ons tegen ziektewekkers en zorgt bijvoorbeeld voor drinkbaar water. Het verlies aan biodiversiteit maakt bovendien de landbouw minder veerkrachtig tegen de gevolgen van de klimaatcrisis, zoals hittegolven en overstromingen. In die neerwaartse spiraal zitten we momenteel, maar we geloven dat een tegengestelde beweging mogelijk is.
We kunnen de klimaatcrisis bestrijden door over te schakelen op een agro-ecologisch voedselsysteem. Agro-ecologie is een manier van voedselproductie die zorg draagt voor de bodem, inzet op diversiteit van gewassen en zaden en de kringlopen lokaal sluit zonder (of beperkt gebruik van) externe inputs zoals pesticiden, overzees veevoeder en kunstmeststoffen. Een vruchtbare bodem slaat koolstof op uit de atmosfeer en draagt zo bij tot een oplossing voor het klimaatprobeem. Landbouwers die daarop inzetten moeten (financieel) ondersteund worden.
De Klimaatcoalitie en Voedsel Anders vragen de overheid met klem om in haar klimaatmaatregelen uit te gaan van drie principes:
Hand in hand met de natuur
Ontwikkel een visie voor de landbouwsector op lange termijn, gebaseerd op natuur-, klimaat- en milieudoelen. Pak de biodiversiteitscrisis en verstoorde ecosystemen aan in de landbouwgrond, door 1) pesticiden en kunstmest te vermijden, 2) ambities voorop te stellen in bodembehoud en -herstel en 3) regeneratieve praktijken, zoals diversiteit in gewassen, compostering en begrazing of het sluiten van lokale kringlopen.
Samen met de producenten
Zet in op een toekomstgericht model waarbij de landbouwer centraal staat als klimaat- biodiversiteits-, bodem-, water- en landschapsbeheerder. Ondersteun de overgang van traditionele landbouwbedrijven naar agro-ecologische praktijken via gerichte financiering en begeleiding en faciliteer kennisdeling tussen landbouwers.
Voor iedereen!
Garandeer het recht op duurzame, gevarieerde en gezonde voeding, voor iedereen! Zorg voor structurele ondersteuning van de meest kwetsbare mensen en zorg ervoor dat landbouw, distributie, innovatie en handel het recht op voeding ondersteunen.
Stap mee voor het voedsel van morgen. Meld je hier aan voor het agro-ecologisch blok op de Klimaatmars.
