Een netwerk om te boeren
Ole werkte vroeger als circusartiest, als herborist en in de sector van de waterzuivering. Hij verdiepte zich ook in permacultuur. Toen hij als tuinbouwbegeleider op de Wroeter, een maatwerkbedrijf in Kortessem werkte, kwam voor hem veel samen. 'Daar voelde ik dat ik wou boeren', lacht Ole. 'Om me te kunnen vestigen in de wereld van de biolandbouw, zonder middelen of grond ter beschikking, had ik vooral nood aan een goed netwerk. Toen leerde ik het Leertraject Bio- en BD-landbouw van Landwijzer kennen. Ik startte de opleiding in 2011. Zo kwam ik in contact met fantastische mensen die me konden helpen om zo snel mogelijk werk te maken van mijn droom. Ze leerden mij mijn eigen manier van boeren te ontwikkelen. Er ontstonden contacten voor het leven, enkele van mijn toenmalige medecursisten zijn nu heel belangrijk binnen ons netwerk.'
Een (vol)waardig en logisch alternatief
Maaike startte in 2014 "Maaike’s Ecologische Buurtwinkel" in Borgerhout, een natuurwinkel in een nieuwe stijl. Kort nadien leerde ze Ole kennen en sinds 2016 werkt ze fulltime mee in Onslogischvoedsel, waar de hoevewinkel in Booischot nu deel van is.
Maaike: 'Wat Ole en mij drijft is dat we willen tonen dat het anders kan. Dat seizoensgebonden, lokaal geproduceerde, correct geprijsde voeding ook echt een volwaardig alternatief is voor al die onlogische producten die je vandaag de dag overal vindt.'
Ole en Maaike trekken heel bewust de kaart van kwaliteit en vitaliteit in hun eigen manier van boeren. Waar andere - ook kleinschalige - boeren kiezen voor een gerichte mechanisatie, kiezen zij bewust om hoofdzakelijk handmatig te werken.
Ole: 'Een grote variëteit aan zaadvaste rassen, grote versheid en het werken aan een veerkrachtige bodem, zijn onze stokpaardjes.'
Ole: 'We frezen niet, maar spitten. We werken met bronzen werktuigen en zaaien alles handmatig in. Om dat haalbaar te maken, werken we goede systemen uit en bedekken we de bodem bijvoorbeeld vaak met folie. Een grote variëteit aan zaadvaste rassen, grote versheid en het werken aan een veerkrachtige bodem, zijn onze stokpaardjes. Dat voelt voor mij de meest logische en passende manier van boeren. Het past bij ons en bij ons afzetmodel, al blijft het natuurlijk een evenwichtsoefening. We combineren de hoge kwaliteit met een hoge productie. Dat brengt veel werk met zich mee, én veel voldoening. We telen groenten voor ongeveer 250 mensen, 9 maanden per jaar. Door gebruik te maken van meerdere tunnelserres, kunnen we ons teeltseizoen vervroegen en verlaten.'
Mensen écht voeden
Ole en Maaike leveren groentepakketten voor particulieren via het Community Shared Agriculture-principe, en werken daarnaast samen met enkele restaurants en chefkoks uit het Antwerpse, waaronder Graanmarkt 13 van Seppe Nobels. De chefs vragen een grote verscheidenheid, kwaliteit en een heel vers product. Dat kunnen Ole en Maaike hen bieden. Daarnaast engageren de chefs zich om zoveel mogelijk groenten van het veld af te nemen.
Ole: 'Het is een vertrouwensrelatie die we hebben opgebouwd en moeten onderhouden, met geduld, zorg en flexibiliteit. Daarnaast wisselen we ook met elkaar uit over de gewassen, smaak en kwaliteit. Zo denk ik persoonlijk als boer dat het ook voor chefs heel belangrijk wordt om te kijken hoe je mensen niet alleen met smaak en met het oog verleidt, maar hoe je mensen ook echt voédt met het eten dat je hen serveert.’
Kringlopen en verdere ontwikkeling
Maaike en Ole zijn heel dankbaar dat ze, na enkele jaren van tijdelijke velden en verhuizen, hier in Booischot vaste grond onder de voeten hebben gekregen en een stuk grond van vier ha met woonhuis langdurig kunnen pachten.
Ole: 'We hebben veel fruitboomrijen geplant langs de bedden zodat we meer volgens een agroforestry-systeem kunnen werken. Ook hebben we voldoende plaats om te werken met een rotatiesysteem waarin we naast groenten ook luzerne en graan telen. De luzerne telen we voor de geiten van een bevriende geitenboer hier verderop. Hun geitenmest gebruiken we hier op het land. Voedselproductie vraagt om een menselijke organisatie, maar wel binnen een natuurlijke context als onderdeel van het geheel. We zijn ons bewust van die samenhang, kijken naar de natuur en blijven zoeken hoe we natuurlijke patronen en processen kunnen integreren. Denk bijvoorbeeld aan bodembedekking of het gebruik van vaste planten om water vast te houden.'
Maaike: 'We hebben nog veel plannen, zoals verder werken aan een vruchtbare bodem, meer fruitbomen en hagen, een nieuwe schuur, een duurzaam wateropvangsysteem, ... . Er vormen zich ook mooie samenwerkingen, wat perspectief biedt voor meer eigen levenskwaliteit en gezinstijd, en om ons te verdiepen in de biodynamische landbouw. Intussen hebben we hier wel een mooie basis gelegd en we kijken er naar uit om het verder te laten evolueren zodat we dat alternatief echt kunnen waarmaken!'
Tips voor tuiniers en duurzame consumenten
Tot slot geeft Maaike graag nog enkele tips mee: 'Vroeger tuinierde ik op kleine schaal en was veel bezig met onkruidbeheersing. Ole leerde me de liefde voor de schoffel kennen. Ik zou het iedereen aanraden, het maakt onkruidbeheersing ineens zoveel makkelijker. Hij leerde me ook koperen werktuigen kennen. Naast andere kwaliteiten, bieden koperen materialen veel minder weerstand dan ijzeren materialen. Het gebruik van een koperen schop bijvoorbeeld scheelt voor mij echt een pak, puur in fysieke kracht.'
Maaike: 'Er zijn maar om de paar jaar verkiezingen, maar we kunnen iedere dag stemmen met onze portefeuille.'
Bewust consumeren werd Maaike met de paplepel meegegeven, maar toch heeft ze in haar volwassen leven nog een hele evolutie ondergaan. Het hele voedselverhaal is de voorbije twintig jaar steeds complexer geworden: 'Bio is voor mij niet meer per definitie oké. Een appel uit Nieuw Zeeland of een driedubbel verpakt koekje mag dan het biolabel dragen, maar ik koop het niet meer. Mijn belangrijkste tip is: wees altijd kritisch en laat je niet verleiden. Er zijn maar om de paar jaar verkiezingen maar we kunnen iedere dag stemmen met onze portefeuille. Voor of tegen verpakking, vervuilend transport, pesticiden...'
