“We willen klimaatneutraal worden en ook andere landbouwbedrijven inspireren om stappen te ondernemen. Het is echt fantastisch wat je allemaal kan realiseren met een paar duurzame veranderingen.”
De weg naar succes
Kris heeft zijn boerderij stap voor stap omgevormd. “We werkten al in de korte keten en waren ons daardoor sterk bewust van onze lokale impact. We realiseerden ons dat we die impact wilden verkleinen en naar een circulair systeem wilden evolueren,” vertelt hij. Dit leidde tot enkele ingrijpende keuzes. Ten eerste werd de veestapel verkleind en begon Kris met mestverwerking. De mestverwerker onttrekt methaan en zet dit om in warmte en elektriciteit, die op de boerderij wordt gebruikt. De overgebleven mest wordt op de velden uitgereden. Zo blijft er enkel nog CO₂ over: naast technologie speelt ook agro-ecologie hier een belangrijke rol. Kris koos voor ‘carbon farming’, waarbij hij koolstof opslaat door sterk in te zetten op bodemvruchtbaarheid, en algenteelt – twee manieren om koolstof op te slaan. Op deze manier creëert hij een gesloten kringloop en maakt hij op duurzame wijze gebruik van alle beschikbare bronnen.
Lokale impact en consumentensucces
Het werk van Kris heeft een tastbare impact. Hij voedt zijn koeien met grasklaver, weegbree, luzerne, rogge en chicorei, wat de biodiversiteit in de streek bevordert. Bovendien biedt hij dankzij de algenkweek een lokaal geproduceerde eiwitbron aan. Het gesloten systeem capteert zoveel mogelijk CO2 en draagt bij aan een positieve klimaatimpact.
In zijn hoevewinkel verkoopt zijn echtgenote Ginny onder andere ijs met algen en algenkaas. Consumenten reageren enthousiast op zijn producten. “De reacties zijn overweldigend en geven het gevoel dat we algen echt toegankelijk maken,” zegt Kris tevreden.
De toekomst van duurzame landbouw
Kris droomt van een meer diverse landbouw. “We komen van gemengde bedrijven, maar zijn geëvolueerd naar extreme specialisatie op grote schaal. Hierdoor is er nauwelijks nog ademruimte voor variatie en zijn we te afhankelijk van import en export. De hele voedselketen moet duurzamer worden,” legt hij uit.
Volgens Kris liggen er grote kansen in het ontdekken van alternatieve eiwitbronnen en het stimuleren van diverse teelten. “Nieuwe gewassen, maar ook oude gewassen kunnen opnieuw een belangrijke rol spelen. Dat leidt automatisch tot meer biodiversiteit en gezondere bodems."
Samenwerking als sleutel tot succes
Een van de belangrijkste lessen die Kris leerde, is dat samenwerking cruciaal is. “De consument staat open voor nieuwe smaken, maar zij trekken de verandering niet zelf op gang. De overheid heeft een kader geschept, maar het zijn de bedrijven in de voedselketen die nu het verschil moeten maken.” Kris is met zijn bedrijf lid van Next Food Chain, een bedrijvennetwerk dat spelers uit de plantaardige voedingssector samenbrengt. Zo zetten ze samen in op een aantal peilers: beleidsmakers inspireren, kennis uitwisselen, consumenten sensibiliseren en samenwerkingsverbanden creëren. “Toch wil niet elk bedrijf verduurzamen," vertelt Kris, “omdat hun verdienmodel dan bedreigd wordt. Zij winnen er nu nog grote bedragen mee, dus verandering gaat stroef.”
Kris ziet potentieel in samenwerking tussen boeren, producenten en distributeurs. “Waarom geen coöperatie van graantelers, molenaars en bakkers? Door technologie en agro-ecologie te combineren en samen te werken binnen de keten, kom je al een heel eind.”
Ambities en tips voor de toekomst
Voor Kris ligt de toekomst niet in de uitbreiding van zijn eigen bedrijf, maar in het inspireren van andere boeren. “Het heeft geen zin om mijn boerderij honderd keer zo groot te maken, want dat maakt het niet duurzamer. De meest duurzame oplossing is dat honderd andere boeren duurzame stappen zetten. In principe kan op elk rundveebedrijf een algeninstallatie staan die CO2 uit de lucht haalt,” vertelt hij.
"Het heeft geen zin om mijn boerderij honderd keer zo groot te maken, want dat maakt het niet duurzamer. De meest duurzame oplossing is dat honderd andere boeren duurzame stappen zetten."
Hij moedigt boeren aan om samen te werken en diensten te leveren die het klimaat ten goede komen. “Er is nog te veel aarzeling. Maar we kunnen niet te lang meer wachten. Hindernissen zijn makkelijk te overwinnen als we elkaar ondersteunen en tijd en energie in elkaar investeren. Samen kunnen we van circulaire landbouw de norm maken.”
Meer weten?
Next Food Chain is het eerste bedrijfsnetwerk rond plantaardige voeding in Vlaanderen en zet duurzame spelers zoals Kris Heirbaut graag in de kijker. Next Food Chain brengt spelers uit de hele voedselketen samen en maakt van plantaardige voeding de vanzelfsprekende keuze, van het veld tot op het bord. Meer weten over dit netwerk of je aansluiten als bedrijf? Kijk eens op https://www.nextfoodchain.be/.
