CO2-compensatie is een omstreden concept. Je laat tegen betaling je uitgestoten hoeveelheid CO2 opnieuw uit de lucht halen, in vele gevallen door middel van de aanplant van bomen of bos, of in dit geval door carbon farming. Hierbij bestaat het gevaar op greenwashing: bedrijven gaan hun ‘duurzaam’-label eenvoudigweg afkopen.
Rekening houdend met dat risico startte BOS+ het project ‘Koolstofopslag door boslandbouw‘, dat inderdaad deels gefinancierd is door koolstofcompensatie van bedrijven. Arne D'hont, communicatiemedewerker bij BOS+, legt uit: "We zijn ons heel bewust van het risico op greenwashing. Daarom stellen we een aantal cruciale voorwaarden aan bedrijven die hun uitstoot willen compenseren binnen dit project. We toetsen hen aan een streng ethisch kader en ze moeten aantoonbare stappen gezet hebben om hun uitstoot en verdere klimaatimpact te reduceren."
Arne D'hont (BOS+): "We blijven uitgaan van het principe: eerst reduceren, dan compenseren"
Arne geeft aan dat we momenteel in een transitieperiode zitten, waarin het praktisch onmogelijk is om volledig CO2-neutraal te werken. "De uitstoot na een zo sterk mogelijke reductie ervan compenseren met bebossingsprojecten, lijkt ons dan niet slecht."
Meer bossen, minder CO2 en hittestress
De compensatieprojecten van BOS+ moeten kwalitatief en langdurig zijn. Arne: "Het bos moet de tand des tijds kunnen doorstaan. Dat betekent goed doordacht, met steun van de lokale bevolking en met een slimme boomsoortkeuze die klimaatbestendig is en bijdraagt aan de lokale biodiversiteit. Dat betekent dat dit bos, na de compensatietermijn, verder blijft groeien en CO2 blijft opslaan."
Arne D'hont (BOS+): "Naast koolstofopslag zorgen bomen voor biodiversiteit en waterhuishouding en gaan ze hittestress tegen"
Compensatieprojecten met bebossingen leveren meer op dan enkel het vastleggen van CO2. Bos en bomen zorgen voor een verhoogde biodiversiteit en waterhuishouding: er verdampt minder water door de schaduw die ze werpen en ze hebben een verkoelend effect op hun nabije omgeving, wat met de hittestress van de steeds meer voorkomende hittegolven van levensbelang wordt.
Arne: "Tijdens dit pilootproject meten we jaarlijks de opgeslagen hoeveelheid CO2. Om het onderzoek te bekostigen, maakten we alvast berekeningen van de opgeslagen koolstof over een termijn van 20 tot 30 jaar. Daarvan verkochten we voor alle zekerheid maar de helft, in de toekomst kunnen we op basis van de reële cijfers uit het onderzoek carbon farming gaan uitbreiden."
duwtje in de rug
"De omslag naar duurzame landbouw is moeilijk, kost tijd en geld. Als we door het verzilveren van de waarde van de CO2 die bedrijven uitstoten deze boeren een duwtje in de rug kunnen geven én hen die CO2 in de bodem en bomen kunnen laten opslaan, zijn we bij BOS+ voorstander van compensatie."
De boeren voeren het werk uit, BOS+ zorgt voor de begeleiding, de boomsoortenkeuze en het aanplantingsplan. Daarnaast helpt BOS+ bij de berekening van de CO2-opslag en het financieren door middel van Treecological.
Een van de boeren die meestapte in het project is Frank Van Den Steen. Hij beheert een biologisch melkveebedrijf in Michelbeke in de Vlaamse Ardennen. Om het project toe te lichten, goot BOS+ het werk van Frank in een portret, dat je hier kan lezen.
Deze tekst is geschreven door BOS+, een organisatie die zich inzet voor bosbehoud, beter bos en meer bos in Vlaanderen en de wereld. Ze staan achter agro-ecologie en zijn lid van het netwerk Voedsel Anders.
